เมื่อปัจเจกบุคคล ไม่สำคัญอีกต่อไป

"ถ้าเคยสังเกตุดูมดทำงาน คุณจะประทับใจว่ามด ช่างไร้ความสามารถ มดไม่ได้ฉลาด แต่"ฝูงมด"ซิฉลาด " บทความจากเนชั่นแนล จีโอกราฟิก ที่กล่าวถึงทฤษฏีฝูงสัตว์ (Swarm theory) ถ้าคุณคุ้นเคยกับแนวคิด ความฉลาดของฝูงชน (Wisdom of the crown) หรือ ปัญญาของฝูงสัตว์ (Swarm Intelligence) คุณก็สามารถเข้าใจได้ถึงว่า ภายใต้สิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม กลุ่ม (ไม่ว่าจะเป็นฝูงมด ตลาด หรือ องค์กร ) สามารถที่จะ "ฉลาด" กว่าสมาชิกทั้งหมด. ในระบบซึ่งมีการปรับตัวอย่างซับซ้อน คาดเดายากถึงพฤติกรรมซึ่งสมาชิกจะตอบสนองซึ่งกันและกัน

ผู้บริหารมีกจะทำพลาด 3ประการ ที่แสดงให้เห็นว่าเขาไม่เข้าใจว่าระบบมันทำงานอย่างไร และให้คนคนหนึ่งบริหาร และวิเคราะห์เฉพาะทีมงานหลักเท่านั้น

ประการแรก ผู้บริหารใช้พฤติกรรมส่วนบุคคล คาดเดาพฤติกรรมของกลุ่ม ตัวอย่างหนึ่งที่เราเห็นได้ในตลาดหุ้น ศึ่งตลาดหุ้นสามารถปรับราคาตามสถานการณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งๆที่ผู้เล่นหุ้นแต่ละคนมีข้อมูลค่อนข้างจำกัด การศึกาามดแต่ละตัวไม่ได้ช่วยให้เราเข้าใจอาณาจักรมดได้

ประการที่สอง ผู้บริหารมักจะพลาดในการไม่ตระหนักถึงว่าการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบของระบบที่ซับซ้อนนั้นสามารถสร้างผลตามมาที่ไใ่พึงประสงค์ได้ เช่น การที่รัฐบาลสหรัฐยอมปล่อยให้เลห์แมน บราเธอร์ ล้มไป โดยไม่เข้าช่าวยเหลือ ซึ่งขณะนั้นก็เป็นที่ทราบดีถึงฐานะทางการเงินท่ีไม่ค่อยดีของบริษัทเลห์แมน แต่การล้มของเลห์แมนสร้างผลกระทบต่อเนื่องที่หนักหนากว่าที่คาดการณ์กันไว้ และเป็นจุดเริ่มของวิกฤติเศรษฐกิจโลก

ประการที่สาม คือผู้บริหารมัก "ตีราคา" คนที่โดดเด่น แต่ละเลยว่าเขาได้รับการสนับสนุนจากระบบมากขนาดไหน ไม่ว่าจะเป็นบริษัท หรือ สโมสรกีฬา ทำให้ในภาวะที่ต้องการการพัฒนาอย่างเร่งด่วน จึงมักจะหาทางจ้างคนเก่งที่เคยประสบความสำเร็จมาแล้วเอาเข้ามาแก้สถานะการณ์ ซึ่งส่วนใหญ่ก็ไม่สามารถทำได้ เพราะคนเก่งเหล่านั้นเก่งได้ในสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ซึ่งทางฮาร์วาร์ดได้ทำการวิจัยและพบว่า ดาวรุ่งในองค์กรหนึ่ง พอย้่ยองค์กร ศักยภาพจะตกลงอย่างมาก

ความผิดพลาดทั้งสามประการเกิดจากปัญหาหลักอย่างเดียวกันคือการคอดว่าพฤติกรรมของสังคมหมู่จะเป็นเช่นเดียวกับพฤติกรรมของปัจเจคบุคคล ดังนั้นหากตั้งเป้าหมายในการบรรลุเป้าหมายระดับองค์กร แล้ววางแผนโดยการเปลี่ยนแปลงระดับบุุคคลล่ะก็ ขอให้คิดใหม่ เพราะการวางแผนแบบนี้ไม่น่าจะสำเร็จ

From HBR V.87 Nov.10 When individuals Don't Matter by Michael J. Mauboussin

การเปลี่ยนแปลง และพัฒนาองค์กรจึงจำเป็นต้องเน้นที่การสร้างวัฒนธรรมองค์กร ที่สอดคล้องกับเป้าหมาย การคาดหวังในการจ้างคนเก่งเข้ามาพัฒนาองค์กรนั้นมีโอกาสสำเร็จน้อย เนื่องจากความสำเร็จที่ผ่านมาของเขาขึ้นกับสภาวะแวดล้อมหลายประการ ซึ่งอาจถูกมองข้ามไป

การสร้างองค์กรที่เก่งจึงไม่จำเป็นต้องประกอบด้วยคนเก่งเท่านั้น อ่านแล้วสะท้อนใจถึงคนไทยที่มีคนเก่งเยอะ แต่พอประกอบเป็นสังคน องค์กร หน่วยงาน กลับไม่เก่งซะยังงั้น ซึ่งเรื่องเหล่านี้ล้วนสะท้อนถึงเรื่องวัฒนธรรมองค์กรซึ่งต้องมีความสามัคคี ในการพัฒนาสู่เป้าหมายขององค์กร โดยมองเป้าองค์กรสำคัญกว่าเป้าแผนก เป้าแผนกสำคัญกว่าเป้าส่วนตัว เลิกการทำงานเพื่อบรรลุเป้าเล็กแต่กระทบเป้าใหญ่(Sub optimization)